De mens bouwde een toren om tot god te reiken. God strafte de hoogmoed van de mens en installeerde de spraakverwarring. Iedereen begon een andere taal te spreken, niemand die elkaar nog verstond, en de toren raakte nooit afgewerkt. Wat als we dat originele verhaal omkeren? Als we de meertaligheid niet als een straf zien, maar als de motor voor een gemeenschappelijk bouwproces? Want misschien is het in onze sprakeloosheid dat wij elkaar het best verstaan. Ik droomde al jaren van een toren van Babel, en toevallig koesterde het kunstenaarscollectief Rooftoptiger dezelfde droom. Het project voltrok zich in twee fases. Eerst was er Radio Babel, en vervolgens bouwden we de monumentale Toren van Babel.

Ik reisde rond in een klein torentje waarin ik gasten ontving die een gedicht kwamen voorlezen in hun moedertaal. Ik richtte mij specifiek op mensen met een anderstalige achtergrond. Het bijzondere was dat we het vaak over de grote thema’s des leven hadden, zoals de dood,  liefde, verdriet en geluk, nog voor ik goed en wel de naam van mijn gesprekspartner kon uitspreken. Ik zie poëzie daarbij als een soort short-cut om tot een wezenlijke ontmoeting te komen.

In de zomer van 2019 begonnen we aan de bouw van de grote Toren van Babel, opgetrokken uit bamboe en hout.  We plaatsen de toren op ‘den Dam’, een bijzonder diverse wijk in het noorden van de stad. Een wijk ook in volle ontwikkeling, nog niet volledig gegentrificeerd. De Toren van Babel werd een groot participatief project waaraan tientallen partnerorganisaties en honderden vrijwilligers deelnamen. Op oudejaarsavond 2019 vierden we vierentwintig uur lang nieuwjaar, volgens de verschillende tijdzones. We begonnen in de Samoa-eilanden, en eindigden in Hawaï.

U kan hier nog altijd een Audio Tower Tour volgen.

De toren vormt de basis voor een nieuw stadsgedicht. Het gedicht maakte een reis door acht talen, met elke keer een terugvlucht naar het Nederlands, volgens het principe van de ‘Chinese Whispers’ of de fluisterpoëzie. Concreet: het Nederlandse gedicht werd vertaald naar het Engels. Die Engelse vertaling werd terug vertaald naar het Nederlands. Die Nederlandse versie vormde de basis voor de Jiddische vertaling, enzovoort. Uiteindelijk ontstond zo een vlaggenlijn van zeventien versies. Bezoekers konden zelf hun vlaggetjes komen zeefdrukken, en zo elke week hun vlaggenlijn aanvullen.

Bekijk hier de 17 versies van het stadsgedicht.